درمان با فلوراید
درمان با فلوراید یا فلوراید تراپی (به انگلیسی: Fluoride therapy) عبارت است از رساندن موضعی یا سیستمیک فلوراید به دندان‌ها برای محافظت از آن‌ها در برابر پوسیدگی. فلوراید تراپی باعث پیشگیری از پوسیده شدن دندان‌ها می‌شود، چرا که فلوراید تراپی گنجاندن فلوئورآپاتیت معدنی در مینای دندان آسیب‌دیده است.
فلورآپاتیت یکی از ساختارهای طبیعی دندان انسان نیست، اما در دندان‌های کوسه یافت می‌شود. ماده معدنی اصلی در مینای دندان هیدروکسی‌آپاتیت است که در صورت وجود فلوراید در مجاور آن، فلورآپاتیت تولید می‌شود.
مواد معدنی دندان چه در حضور فلوراید یا فقدان آن به‌طور متناوب در حال کاهش و افزایش است. شدت این عمل به میزان اسیدی یا بازی بودن دهان و غلظت عناصر مختلف در دهان بستگی دارد. در صورت وجود فلوراید، بازگشت مواد معدنی به دندان افزایش می‌یابد و همچنین دندان‌ها در برابر اثر تخریبی لاکتیک‌اسید که توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شود مقاوم می‌شوند. یکی از دلایل مسواک زدن رساندن فلوراید به دندان است.
در فلوراید تراپی موضعی، فلوراید مستقیماً در مجاور سطوح دندان قرار داده می‌شود. متداول‌ترین شکل آن استفاده از خمیردندان‌های حاوی فلوراید است. روش‌های دیگر فلوراید تراپی موضعی شامل دهان شویه، قرص، ژل، فوم و وارنیش می‌باشد.
در فلوراید تراپی سیستمیک، فلوراید به آب، نمک یا شیر افزوده می‌شود یا ممکن است از قرص حاوی فلوراید استفاده شود. در مناطقی که دارای آب فلوریده هستند سایر روش‌های فلوراید تراپی سیستمیک توصیه نمی‌شود.
مزیت
فلوریداسیون توسط دندان‌پزشکان و متخصصان پزشکی دنیا به عنوان عاملی مؤثر در پیشگیری از پوسیدگی‌های دندانی شناخته شده‌است.[1] مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ایالات متحده فلوریداسیون آب آشامیدنی را به عنوان یکی از 10 دستاورد برتر در زمینه سلامت عمومی معرفی کرده‌است.[2] از این موضوع می‌توان چنین برداشت کرد که فلوراید تراپی به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته‌است. تعدادی از روش‌های فلوراید تراپی شناخته شده‌اند، از استفاده از خمیردندان‌های حاوی فلوراید در خانه گرفته تا استفاده از فلوراید موضعی در مطب‌های دندانپزشکی.[1] عموماً از فلوریداسیون آب آشامیدنی یا سایر مواد خوراکی مثل نمک حمایت می‌شود. درمان خانگی می‌تواند شامل استفاده از داروی بدون نسخه (OTC) یا با نسخه شود. هر دو نوع آن شامل موارد زیر است: دهان‌شویه، ژل یا فوم، وارنیش فلوراید، مکمل‌های غذایی حاوی فلوراید و آب فلوریده.
مکانیسم
فلوراید پوسیدگی مینای دندان را با تولید فلورآپاتیت و گنجاندن آن در مینا کاهش می‌دهد. یون‌های فلوراید در مراحل آغازین پوسیدگی، شدت دمینرالیزاسون مینا را کاهش و رمینالیزاسیون آن را افزایش می‌دهند.[3] هنگامی که فلوراید در دهان است چرخه رمینرالیزاسیون برای جلوگیری از پوسیدگی به شدت فعال می‌شود اما بعد از بلعیدن آن تأثیر کمتری دارد.[4][5][6]
مصرف بیش از حد
مصرف بیش از حد (اوردوز) فلوراید منجر به مسمومیت فلوراید و مرگ می‌شود. برای اکثر بالغین دوز مرگ‌آور 5 تا 10 گرم تخمین زده می‌شود.[9][10][11] خوردن فلوراید در دوزهای 15 تا 20 برابر کمتر از دوز مرگ‌آور نیز می‌تواند ناراحتی‌های دستگاه گوارش ایجاد کند.[12] استفاده زیاد از فلوراید موضعی می‌تواند منجر به فلوروزیس دندانی شود و مصرف زیاد فلوراید سیستمیک می‌تواند منجر به فلوروزیس استخوانی شود. نوجوانان بیشتر در معرض اووردوز فلوراید قرار دارند، اخیراً انجمن دندانپزشکی آمریکا توصیه‌هایی را برای چگونگی مصرف فلوراید منتشر کرده‌است.[13]
در سال 1974 یک کودک سه ساله 45 میلی لیتر محلول فلوراید 2 درصد (تقریباً سه برابر حد مرگ آور) را خورد و سپس مرد.